دانشگاه ارومیهپژوهش در گیاهان زراعی2345-38183120150921Improving grain yield of mung bean (Vigna radiata L.) using zeolite under water deficit conditionsبهبود عملکرد ماش سبز (Vigna radiata L) با کاربرد زئولیت تحت شرایط کمبود آب11320024FAعلیرضا پیرزاددانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیهجلال جلیلیاندانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیهوحید اکبری باوندیدانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیهJournal Article20141113To evaluate the effect of zeolite on seed yield and its components of mung bean (<em>Vignaradiata </em>L.), a factorial experiment was conducted based on randomized complete blocks design in Research Farm of Urmia University with three replications in 2011. Treatments were different levels of zeolite (0, 10, 20 and 30 ton/ha) and levels of water deficit (normal irrigation, irrigation disruption at flowering initiation, full flowering, pod initiation and grain filling)..There were significant effects of irrigation and zeolite on the pod diameter and length, and significant effect of irrigation on the numbers of seed per pod. Interaction effect between irrigation and zeolite on 1000-seed weight, number of pods per plant, and seed yield were significant. The maximum (70.1 g) and minimum (42.4 g) 1000-seed weight were obtained from well-watered using 20 ton/ha zeolite and irrigation disruption at pod initiation with application of 10 ton/ha zeolite, respectively. Well-watered plants using 20 ton/ha zeolite led to produce the highest seed yield (4492.1 kg/ha), and irrigation disruption at flowering initiation without zeolite application had the lowest yield (634.5 kg/ha). In conclusion, the maximum reduction of seed yield and its components were occurred in irrigation disruption at flowering initiation. Compensation of seed yield losses due to irrigation disruption was done in moderate amounts of zeolite (10 and 20 ha).برای بررسی تاثیر زئولیت و آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش سبز رقم NM92، یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه در سه تکرار اجرا در سال 1390 شد. تیمارهای آزمایش شامل مقادیر زئولیت (صفر، 10، 20 و 30 تن در هکتار) و تنش خشکی (عدم قطع آبیاری، و قطع آبیاری در شروع گلدهی، گلدهی کامل، شروع تشکیل غلاف و پر شدن دانه) بودند. صفات مورد آزمایش شامل..... بود. نتایج نشان داد که اثر زئولیت و آبیاری بر قطر غلاف و طول غلاف، و اثر آبیاری روی تعداد دانه در غلاف معنی­دار بود. اثر متقابل بین زئولیت و آبیاری بر وزن هزار دانه، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه معنی­دار شد. بیشترین وزن هزار دانه (1/70 گرم) از تیمار آبیاری کامل (عدم قطع آبیاری) به همراه کاربرد 20 تن زئولیت در هکتار، و کمترین وزن هزار دانه (4/42 گرم) از تیمار قطع آبیاری در مرحله غلاف­دهی به همراه استفاده 10 تن زئولیت در هکتار به­دست آمد. تیمار عدم قطع آبیاری به همراه کاربرد 20 تن زئولیت در هکتار حداکثر عملکرد دانه (1/4492 کیلوگرم در هکتار)، و تیمار قطع آبیاری در شروع گلدهی بدون کاربرد زئولیت حداقل عملکرد دانه (5/634 کیلوگرم در هکتار) را تولید کردند. به­طور کلی، در هر کدام از سطوح زئولیت، بیشترین کاهش عملکرد و اجزای عملکرد نسبت به شاهد (عدم قطع آبیاری) در تیمار قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی اتفاق افتاد. خسارت قطع آبیاری بر عملکرد در مقادیر متوسط زئولیت (10 و 20 تن در هکتار) بیشتر جبران شده است.دانشگاه ارومیهپژوهش در گیاهان زراعی2345-38183120150921Evaluation of global warming potential for rice in the first and second cropping patterns (Case study: Sari Province)ارزیابی پتانسیل گرمایش جهانی برنج در الگوهای کشت اول و دوم (مطالعه موردی: شهرستان ساری)142620025FAمحمد جابر انصاریدانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشگاه فردوسی مشهدسرور خرمدلاستادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدرضا قربانیاستاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدهمتاله پیردشتیدانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیستفناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریJournal Article20150519This study was conducted to study the global warming potentialfor rice systems at the first and second planting patterns in Sari province as questionnaire during year of 2014. Studied indices includedamount of input and output, output energy and global warming potential. The results showed that global warming potential for the second planting pattern (1187 kg CO<sub>2</sub> equiv.ha<sup>-1</sup>) was 20% higher than the first planting pattern (990 kg CO<sub>2</sub> equiv.ha<sup>-1</sup>). The global warming potential based on one ton paddy for the second planting pattern (498 kg CO<sub>2</sub> equiv. one ton paddy) was computed 110% higher than the first planting pattern (248 and 498 kg CO<sub>2</sub> equiv. one ton paddy). The global warming potential as energy outputs were calculated with 12 and 24 kg CO<sub>2</sub> equiv.GJ<sup>-1 </sup>for the first and second patterns, respectively. The highest share of global warming potential was related to fuel consumption that it determined 56 and 69 percent of total global warming potential for the first and second patterns, respectively. The second factor for global warming potential was observed for fertilizer application that it was computed with 29 and 16 percent of total global warming potential for the first and second patterns, respectively. The third input was affected global warming potential in both cropping patterns was related to insecticides.این مطالعه با هدف بررسی پتانسیل گرمایش جهانی برنج در شرایط کشت اول و دوم در شهرستان ساری به صورت پرسشنامه­ای در سال 1393 انجام گردید. نهاده­های ورودی شامل انرژی ماشین­آلات، سوخت، کودها و سموم شیمیایی و ستاده­ها شامل کاه و کلش برنج بود. سپس با استفاده از ضرایب تبدیل نهاده­ها، پتانسیل گرمایش جهانی تعیین شد. نتایج نشان داد که پتانسیل گرمایش جهانی در الگوی کشت دوم (1187 کیلوگرم معادل CO<sub>2</sub> در هر هکتار) 20 درصد بالاتر از کشت اول (990 کیلوگرم معادل CO<sub>2</sub> در هر هکتار) محاسبه گردید. میزان پتانسیل گرمایش جهانی به ازای هر تن شلتوک در کشت دوم (498 کیلوگرم معادل CO<sub>2</sub>) 101 درصد کمتر از کشت اول (248 کیلوگرم معادل CO<sub>2</sub> در هکتار) تعیین گردید. پتانسیل گرمایش جهانی بر حسب گیگاژول انرژی خارج شده در دو الگوی کشت تفاوت زیادی داشت و در کشت اول و دوم به ازای هر گیگاژول انرژی تولید شده به ترتیب برابر با 12 و 24 کیلوگرم معادل CO<sub>2</sub> پتانسیل گرمایش جهانی ایجاد گردید. نهاده سوخت مصرفی در هر دو الگوی کاشت بیشترین پتانسیل گرمایش جهانی را ایجاد کرد و در کشت اول و دوم به ترتیب 56 و 69 درصد از پتانسیل گرمایش جهانی کل را شامل گردید. در هر دو الگوی کاشت دومین نهاده تشدیدکننده پتانسیل گرمایش جهانی کود نیتروژن بود؛ به طوری­که در کشت اول 29 درصد و در کشت دوم 16 درصد از پتانسیل گرمایشی کل را به خود اختصاص داد. سومین ورودی تشدیدکننده در هر دو الگوی کشت، حشره­کش بود که در هر دو الگو سهم شش درصدی از پتانسیل گرمایش جهانی کل را شامل شد.دانشگاه ارومیهپژوهش در گیاهان زراعی2345-38183120150921Effect of plant density on yield and yield components of sweet corn (Zea mays var. Saccharata) cultivars under Mashhad climatic conditionsاثر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ذرت شیرین (Zea mays var. Saccharata) در شرایط اقلیمی مشهد274120026FAابوالفضل میرشکاری احمدیدانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی، گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهدسرور خرم دلاستادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدعلیرضا کوچکیاستاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20150408Sweet corn is a cultivar of common corn with high sugar content which is harvested at grain pre-mature stage and used as a vegetable. In order to evaluate the effect of plant density on yield and yield components of sweet corn cultivars, an experiment was conducted as factorial layout based on randomized complete block design with three replications at the Agricultural Research Station, Ferdowsi University of Mashhad during the growing season of 2013-2014. Three plant densities (5.2, 6.5 and 7.5 plants.m<sup>-2</sup>) and four cultivars (Merit, Passion, Basin and Chase) were considered as treatments. Studied traits were plant height, yield components (fresh weight of ear, ear number per plant and 1000-grain weight), biological yield, grain yield and harvest index (HI). The results showed that the simple effect of plant density and cultivar was significant on plant height, ear number per plant and 1000-grain weight of sweet corn. By increasing plant density, fresh yield of ear and grain yield were enhanced first and declined afterwards until physiological maturity due to intra-species competition, so the highest grain yield was obtained with 6.5 plants.m<sup>-2</sup> (591/3 g.m<sup>-2</sup>). The maximum and minimum biological yield were observed with 6.5 plants.m<sup>-2</sup> (1888 g/m<sup>-2</sup>) and 5.2 plants.m<sup>-2</sup> (1720 g/m<sup>-2</sup>), respectively. Interaction effects between plant density and cultivar were significant for fresh weight of ear, biological yield grain yield and. In general, according to the results, Merrit has higher production potential affected by plant density under Mashhad climatic conditions.ذرت شیرین یکی از ارقام ذرت با محتوی قند بالا است که در مرحله قبل از رسیدگی، برداشت و به عنوان سبزی مصرف می­شود. به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ذرت شیرین، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سه تکرار در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. سه تراکم بوته (2/5، 5/6 و 5/7 بوته در متر مربع) و چهار رقم (مریت، پاشن، بیسین و چیس) به عنوان فاکتور انتخاب شدند. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، اجزای عملکرد (عملکرد تر بلال، تعداد بلال در بوته و وزن هزار دانه)، عملکرد بیولوژیک و دانه و شاخص برداشت ذرت شیرین بودند. نتایج نشان داد که اثر ساده تراکم بوته و رقم بر ارتفاع بوته، تعداد بلال در بوته، عملکرد تر بلال، وزن هزار دانه و عملکرد دانه معنی­دار بود. با افزایش تراکم بوته عملکرد تر بلال و عملکرد دانه افزایش و سپس به دلیل افزایش رقابت درون گونه­ای کاهش یافت، به طوری­که بالاترین عملکرد دانه مربوط به تراکم 5/6 بوته در متر مربع (3/591 گرم در متر مربع) بود. بیشترین و کمترین عملکرد بیولوژیک به ترتیب در تراکم 5/6 (1888 گرم در متر مربع) و 2/5 بوته در متر مربع (1720 گرم بر متر مربع) بدست آمد. اثر متقابل تراکم بوته و رقم بر عملکرد تر بلال، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت ذرت شیرین معنی­دار بود. بالاترین عملکرد در تراکم 5/6 بوته در متر مربع و رقم پاشن با 8/690 گرم در متر مربع و کمترین آن مربوط به تراکم 2/5 بوته در متر مربع و رقم چیس با 3/423 گرم بر متر مربع بود. به طور کلی با توجه به نتایج، به نظر می­رسد رقم مریت ظرفیت تولید بیشتری تحت تأثیر تراکم در شرایط مشابه این آزمایش در شرایط اقلیمی مشهد دارد.دانشگاه ارومیهپژوهش در گیاهان زراعی2345-38183120150921Evaluation of agronomic traits of Iranian wheat (Triticum aestivum L.) cultivars and their associations under terminal heat stressبررسی خصوصیات زراعی ارقام گندم های (Triticum aestivum L) اصلاح شده ایرانی و روابط بین آنها در شرایط تنش گرمایی آخر فصل رشد425420027FAمهدی جودیاستادیار ان گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلیاصغر عبادیاستادیار ان گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلیJournal Article20150421In order to study of agronomic characters of Iranian wheat cultivars and their associations under terminal heat stress, an experiment was performed at Moghan College of Agriculture and Natural Resources research farm during 2013-2014. The plant materials (81 wheat cultivars) were evaluated using a simple lattice design with two replications under late sowing condition. Large variations were found for measured traits among Iranian wheat cultivars under examined condition. Old cultivars showed higher values of stem length and stem weight measured at maturity. The reverse trends were observed in the cases of spike weight and grain number per spike. Under terminal heat stress, the highest and the lowest values of main stem biological yield were 5.08 and 2.32 g, respectively. Main stem grain yield ranged from 1.02 to 2.51 g. This trait was generally higher in modern than old cultivars. Main stem grain yield correlated positively with main stem biological yield. The results of current study showed that under late sowing conditions and therefore terminal heat stress, large variations exist for grain yield and its related traits among Iranian wheat cultivars, suggesting that these tarts could be manipulated for breeding programs. Fongh, Stark, and Yavarus were the cultivars that showed the highest amount of grain weight per spike.جهت مقایسه خصوصیات زراعی ارقام گندم های ایرانی و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر در شرایط تنش گرمایی آخر فصل رشد آزمایشی در مزرعه آموزشی- پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان- دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 93-1392 اجرا گردید. تعداد 81 رقم گندم در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور اعمال تنش گرمایی آخر فصل تاریخ کاشت ارقام با تاخیر انجام گرفت. نتایح حاصل نشان داد که تنوع وسیعی برای صفات اندازه گیری شده در بین ارقام گندم های ایرانی وجود دارد. ارقام قدیمی گندم در مقایسه با انواع جدید طول ساقه و وزن ساقه بیشتری داشتند. در مقابل وزن سنبله در زمان رسیدگی و تعداد دانه در سنبله در گندم های جدید بیشتر از گندم های قدیمی بود. در شرایط تنش گرمایی کمترین و بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیکی ساقه اصلی به ترتیب 32/2 و 08/5 گرم بود. مقدار وزن دانه خوشه اصلی از 02/1 تا 51/2 گرم متغیر بود. عموما ارقام جدید گندم نسبت به انواع قدیمی آن دارای وزن دانه در خوشه بالاتری بودند. ارتباط بسیار نزدیکی بین وزن دانه خوشه اصلی و عملکرد بیولوژیکی وجود داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که در شرایط کاشت دیرهنگام و وجود تنش گرمایی آخر فصل رشد تنوع زیادی برای وزن دانه و سایر صفات مرتبط وجود دارد که نشان دهنده امکان انتخاب رقم و استفاده از آنها در برنامه های اصلاح گندم می باشد. ارقام فونگ، دوروم استارک و دوروم یاواروس دارای بالاترین وزن دانه در خوشه در شرایط تنش گرمایی بودند.دانشگاه ارومیهپژوهش در گیاهان زراعی2345-38183120150921Effect of integrated organic and chemical fertilizers on quantitative and qualitative yield of chickpea (Cicer arietinum L.) under dry farming coditionsبررسی اثر تلفیقی کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه نخود (Cicer arietinum L.) تحت شرایط دیم556920028FAاسماعیل رضائی چیانهاستادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیهمهدی تاجبخشاستاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیهمهدی قیاسیاستادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیهرضا امیرنیادانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیهJournal Article20150112In order to evaluate the effects of organic and chemical fertilizers on yield and yield components of chickpea (<em>Cicer arietinum</em> L.), a field experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications and eight treatments at the farm located in West Azerbaijan province - Nagadeh, Iran during growing reason of 2012-2013. Treatments included application of 100% chemical fertilizer, biofertilizer, manure fertilizer, 50% chemical fertilizer+ biofertilizer, 100% chemical fertilizer+ manure fertilizer, biofertilizer+ manure fertilizer, 50% chemical fertilizer+ biofertilizer+ manure fertilizer and control (without any fertilizer). The results showed that the effects of treatments on plant height, number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000 seed weight, biological yield, seed yield and presentage of protein were significant. But the harvest index had not significant difference, compared with all other treatments. The yield components, seed yield and presentage of protein were enhanced by integrated application of fertilizer, compared with control treatment. The highest yield of seed (900 kg/ha) and presentage of protein (22%) were obtained from 50% chemical fertilizer+ biofertilizer+ manure fertilizer and the lowest yield of seed (570 kg/ha) and presentage of protein (16.5%) belonged to control treatment(without any fertilizer), respectively. According to results of this investigation it seems that the use of integrated application under dry farming coditions had positive effects to a significant increase of seed yield, seed protein and reduce the use of chemical fertilizers in the recommended test area.به­منظور بررسی تأثیر کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی در مزرعه­ای واقع در آذربایجان غربی- شهرستان نقده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و هشت تیمار در سال زراعی 92-1391 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل استفاده از 100 % کود شیمیایی، استفاده از کود زیستی (فسفاته بارور 2 + <em>ازتو باکتر</em>)، استفاده از کود دامی، تیمارهای تلفیقی 50% کود شیمیایی + کود زیستی، 100 % کود شیمیایی + کود دامی، کود زیستی + کود دامی، 50% کود شیمیایی + زیستی + کود دامی و تیمار شاهد (عدم استفاده از کود) بود. نتایج نشان داد که تیمارها اثر معنی­داری بر ارتفاع بوته، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن هزار دانه، عملکرد زیستی، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه داشتند، ولی از نظر شاخص برداشت اختلاف معنی­داری بین تیمارهای مختلف وجود نداشت. کاربرد تلفیقی سبب بهبود اجزای عملکرد، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه نسبت به تیمار شاهد گردید. بیشترین عملکرد دانه (900 کیلوگرم در هکتار) و پروتئین دانه (22 درصد) در تیمار 50 % کود شیمیایی + زیستی + کود دامی و کمترین عملکرد دانه (570 کیلوگرم در هکتار) و پروتئین دانه (5/16 درصد) در تیمار شاهد (عدم استفاده از کود) به­دست آمد. از نتایج این تحقیق چنین استنباط می­شود که استفاده از روش تغذیه تلفیقی تحت شرایط دیم به­دلیل افزایش قابل ملاحضه عملکرد دانه، پروتئین دانه و کاهش مصرف کودهای شیمیایی در منطقه مورد آزمایش توصیه می­گردد.دانشگاه ارومیهپژوهش در گیاهان زراعی2345-38183120150921Evaluation of growth and tuber yield of potato Solanum tuberosum L.as affected by manure and zinc foliar applicationارزیابی رشد و عملکرد غده سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) در واکنش به کود حیوانی و محلول پاشی روی708220029FAحمداله اسکندریاستادیار گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور تهرانJournal Article20150410In order to evaluate the effect of manure and foliar application of zinc on vegetative growth, yield and starch percent of potato tuber, a factorial experiment based on RCBD with 12 treatments and three replications was conducted in Ramhormoz during 2012-13 growing season. The first factor was manure in four levels (0.0, 10, 20 and 30 ton/ha) and the second one was foliar application of zinc (0.0, 200 and 300 ppm) based on RCBD with three replications. Results showed that plant height, leaf area index, stem diameter and shoot dry weight were improved by manure and zinc usage. Tuber yield related properties included diameter of largest and smallest tuber and tuber number per plant were also increased by manure and zinc foliar application. Using 30 ton/ha manure increased tuber yield by 26 percent, however, only the highest level of zinc foliar application increased tuber yield for 5 percent. The highest starch content of potato tuber (16.01 percent) was observed in 30 ton/ha manure treatment, while zinc application was significant just in its highest level. Therefore, the highest tuber yield of potato was achieved by 30 ton/ha manure and 300 ppm zinc foliar application.به<strong>­</strong>منظور بررسی اثر کود دامی و محلول پاشی روی بر رشد رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد و درصد نشاسته غده سیب­زمینی، آزمایشی به­صورت فاکتوریل بر پایه بلوک­های کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در شهرستان رامهرمز در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. عامل اول شامل کود حیوانی در چهار سطح (صفر، 10، 20 و 30 تن در هکتار) و عامل دوم محلول­پاشی با روی در سه سطح (صفر، ppm 200 و ppm 300) بود. نتایج نشان داد که با کاربرد کود حیوانی و روی، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، قطر ساقه و وزن خشک اندام­های هوایی افزایش یافتند. افزایش رشد رویشی سیب­زمینی در نتیجه کاربرد کود حیوانی و محلول­پاشی روی، صفات مرتبط با عملکرد غده شامل قطر بزرگترین و کوچک­ترین غده، وزن خشک غده در بوته و تعداد غده در بوته را بهبود بخشید. با استفاده از 30 تن در هکتار کود حیوانی، عملکرد غده سیب­زمینی 26 درصد افزایش یافت. محلول پاشی روی تنها در بالاترین سطح باعث افزایش 5 درصدی عملکرد غده گردید. بیشترین میزان نشاسته غده سیب­زمینی (01/16 درصد) در تیمار 30 تن در هکتار کود حیوانی دیده شد، در حالی که تنها استفاده از بالاترین سطح محلول­پاشی روی درصد نشاسته را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. بنابراین، بیشترین عملکرد غده سیب­زمینی در تیمار30 تن کود حیوانی و ppm 300 محلول­پاشی روی بدست آمد.