تغییرات عملکرد دانه ماش ( Vigna radiata L ) در همزیستی با قارچ های میکوریزا تحت تنش رطوبتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

2 پژوهشگر بخش تهیه نهال و بذر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌غربی

چکیده

علیرضا پیرزاد1*، یعقوب حبیب­زاده2 و جلال جلیلیان1
                                  
1-دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
2- پژوهشگر بخش تهیه نهال و بذر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان­غربی
*نویسنده مسئول: a.pirzad@urmia.ac.ir
 
تاریخ دریافت: 28/10/92                                                                                        تاریخ پذیرش: 10/05/93
 
     برای بررسی تأثیر رژیم­های مختلف آبیاری و قارچ میکوریزا بر رشد و عملکرد دانه ماش سبز
(Vigna radiata L.)، یک آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه و در سال 1388 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری (پس از 25، 50، 75 و 100 میلی­متر تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A) و قارچ میکوریزا (تلقیح با گونه­های Glomus mosseae و intraradicesG.وشاهد) بودند. نتایج نشان داد که با کاهش فواصل آبیاری، وزن خشک کل، وزن خشک برگ، مساحت برگ در طول دوره رشد افزایش یافت. بیشترین (14/5 گرم در بوته) و کمترین (97/1 گرم در بوته) عملکرد دانه به­ترتیب در تیمارهای آبیاری پس از 25 و 100 میلی­متر تبخیر از تشتک مشاهده شد. ولی کاربرد منابع کودی اثرات نامطلوب ناشی از تنش خشکی را تخفیف داد، به­طوری­که بیشترین وزن خشک کل، وزن خشک برگ، مساحت برگ و عملکرد دانه در گیاهان تلقیح شده با گونه­های میکوریزا نسبت به شاهد به­دست آمد. با افزایش تنش کم­آبی صفات تعداد نیام (82/49 درصد) در بوته، تعداد دانه (26/20 درصد) در بوته و تعداد دانه در نیام (43/60 درصد) کاهش یافت. اما، تلقیح با دو گونه  قارچ میکوریزا نسبت به شاهد با کاهش شدت خسارت تنش از طریق بهبود اجزای عملکرد باعث افزایش عملکرد دانه ماش شدند. به­طورکلی، نتایج این آزمایش نشان داد که در شرایط کمبود آب ، تلقیح با قارچ میکوریزا خسارت کاهش عملکرد ماش (61/49 درصد) را جبران کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Seed yield variations of mungbean (Vigna radiata L.) at mycorrhizal symbiosis under water stress

نویسندگان [English]

  • Alireza Pirzad 1
  • Yagoob Habibzadeh 2
  • Jalal Jalilian 1
1 Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia-Iran.
2 Scientific Member of Agricultural Research Center of West Azarbaijan, Urmia- Iran.
چکیده [English]

Pirzad1*, Yagoob Habibzadeh2, Jalal Jalilian3
 
1-Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia-Iran.
2- Scientific Member of  Agricultural Research Center of West Azarbaijan, Urmia- Iran.
3-Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia-Iran.
*Corresponding Author: a.pirzad@urmia.ac.ir   
 
Received: 2014.01.18                                                                                Accepted: 2014.08.01
                                                
 
  To evaluate effect of different irrigation regimes and mycorrhizal fungi on the growth and grain yield of mungbean (Vigna radiata (L.), a pod experiment was conducted in factorial  arrangement based on completely randomized design with three replications at Urmia university in 2009. Treatments were irrigations (after 25, 50, 75 and 100 mm evaporation from  class A pan) and mycorrhiza (Glomus mosseae, G. intraradices and a non-inoculated treatment as a control). Results showed that total dry weight, leaf dry weight, leaf area  increased by diminuting of irrigation intervals. So, the highest (5.14 g/plant) and lowest (1.97 g/plant) grain yield  were observed at  25 and 100 mm  evaporation from class A pan, respectively. But, application of fertilizer sources to compensate the undesirable effects of drought stress, so the maximum  grain yield (63 %) was obtained from mycorrhizal mungbean plants compared with non mycorrhizal plants due to the highest total dry weight, leaf dry weight and leaf area in symbiosis conditions. Water deficit stress caused to decrease pods/plant (49.82%), grains/plant (20.26%) and grains/pod (60.43%). Mycorrhizal fungi species enhanced grain yeild of mungbean through their effects on pods/plant, grains/plant and grains/pod. In conclusion, these results showed that the mycorrhizal inoculation have  compensated the water deficit induced  yield (49.61%) losses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Irrigation
  • Growth indices
  • leaf area
  • Mungbean
  • Mycorrhiza
پژوهش در گیاهان زراعی
دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 2
اردیبهشت 1393
صفحه 33-43

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار