اثر پرایمینگ بذری بر صفات آنزیماتیکی و مورفولوژیکی گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط کمبود آب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

2 دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

3 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

چکیده

پرایمینگ یکی از روش‌های بهبود کارکرد بذر بوده که می‌تواند به ارتقای رشد اولیه گیاه و چیرگی بر دشواری‌های محیطی انجامیده و در نهایت با استقرار بهینه گیاهچه‌ها عملکرد بالای گیاه را در پی داشته باشد. در این راستا، به‌منظور شناسایی اثرات پرایمینگ بذر در شرایط کمبود آب بر ویژگی‌های آنزیمی و مورفولوژیکی گندم، آزمایشی به­صورت فاکتوریل بر پایه‌ی طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار، در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال 1393 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح آبیاری (90، 60 و30 درصد آب ظرفیت زراعی) و پرایمینگ هورمونی (بذر خشک، هیدروپرایمینگ، اسید سالسیلیک (50 میکرو مولار)، اسید جیبرلیک (75 میلی‌گرم بر لیتر) و پاکلوبوترازول (25 میلی‌گرم بر لیتر)) بود. نتایج نشان دادند که کمبود آب موجب کاهش معنی­دار سطح برگ، وزن خشک کل، کلروفیل، محتوای مالون‌دی­آلدئید، پراکسید هیدروژن، پرولین، سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز گندم گردید. درحالی که کاربرد پرایمینگ‌های هورمونی تحت کمبود آب موجب افزایش معنی‌دار صفاتی مانند مقدار کلروفیل، مالون‌دی آلدئید، پرولین، سوپر اکسید دیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز شد. در این میان اثر متقابل پرایمینگ پاکلوبوترازول با آبیاری 30 درصد آب قابل استفاده، فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز را به ترتیب  05/2، 12/0 و 046/0 واحد افزایش داد. حال آنکه پرایمینگ هورمونی پاکلوبوترازول توانست تا حدود زیادی در ایجاد تعادل و حفظ پایداری سلولی نقش سودمندی را ایفا نماید. پرایمینگ‌های هورمونی تاثیرات مثبتی را بر فعالیت آنزیم‌های مورد بررسی داشتند لیکن، تیمار پاکلوبوترازول اثرات بیش‌تری را در این راستا، به همراه داشت

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of seed priming on enzymatic and morphological characteristics of wheat (Triticum aestivum L.) under water deficiency conditions

نویسندگان [English]

  • Fariborz Shekari 1
  • Amin Abbasi 2
  • Abdollah Javanmard 3
1
2 Ph.D Student, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Maragheh University, Maragheh -Iran
3
چکیده [English]

     Seed priming is one of the methods to improve function that can be taken to promote early growth of the plant and to overcome environmental problems and fainaly, the optimal deployment seedling lead to high-yield in plants. In order to identify the effects of priming on enzyme and morphological characteristics in terms of water stress on wheat, this study was performed based on randomized complete block design with 15 treatments and 3 replications in Maragheh University in 2014. Factors examined include irrigation levels (30, 60 and 90% of field capacity) and hormonal priming (dry seed, Hydropriming, salicylic acid, gibberellic acid, paclobutrazol). Results showed that drought stress significantly reduced leaf area, root dry weight, chlorophyll, malondialdehyde, hydrogen peroxide, proline, superoxide dismutase, catalase and ascorbate peroxidase. While the use of hormonal priming significantly increased chlorophyll, MDA, proline, superoxide dismutase and ascorbate peroxidase under drought stress treatments. The composition Paclobutrazol priming and 30% of field capacity increased the enzyme activity of superoxide dismutase, ascorbate peroxidase and catalase, respectively, 2.05, 0.12 and 0.046 units. Hormonal priming had positive effect on enzyme activity. Paclobutrazol treatment was more effective than other treatments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Antioxidant enzymes
  • Gibberllic acid
  • Salicylic acid
  • Paclobutrazol and prolin